بریج پروتزی است که برای پر کردن جای خالی دندانِ افتاده (یا کشیده شده از فک) استفاده می شود. پل دندانی فقط جای تاج دندان را پر می کند (نه ریشه آن). در این مقاله مزایا و معایب بریج دندان و تعرفه و قیمت بریج دندان را شرح می دهیم.
تاج دندان
تاج قسمتی از دندان است که بالای خط لثه قرار دارد و ما می توانیم آن را ببینیم. بعضی از بریج ها فقط جای خالی یک دندان و بعضی دیگر جای خالی چند دندان را پر می کنند.
نصب بریج دندان
دندانپزشک برای اینکه بتواند بریج را به دندان های کناری وصل کند، از باندینگ یا چسب دندان استفاده می کند. او درواقع با این مواد بریج را سرجایش محکم می کند.
بریج دندان طوری ساخته می شود که طبیعی به نظر برسد. بنابراین بعد از نصب آن ها هیچ‌کس با نگاه کردن به دندان هایتان متوجه نمی شود بریج گذاشته‌اید یا اینکه یک یا چندتا از دندان هایتان افتاده‌است.
اگر خوب از بریج دندانتان مراقبت کنید، تا ۱۵ سال ماندگاری دارد و می توانید خیلی راحت با آن غذا بخورید و حرف بزنید. بریج دندان و تاج دندان چیستهمه تاج ها و بیشتر بریج ها پروتزهای ثابتی هستند. برخلاف دندان های مصنوعی که می توانید آن ها را از دهان خارج کنید و شستشو دهید، تاج و بریج روی دندان اصلی یا ایمپلنت چفت می شوند و فقط دندانپزشک قادر به درآوردن آن هاست.
در فرایند نصب بریج دندان چه اتفاقی می افتد؟
نصب بریج دندان فرایندی آسان و بدون درد است که معمولا فقط به دو جلسه مراجعه احتیاج دارد. در جلسه اول پزشک دندان های کناری را آماده می کند و اگر قرار باشد روی آن ها تاج بگذارد، کمی از مینای این دندان ها را می تراشد و شکل دندان را عوض می کند تا برای نصب تاج فضای کافی داشته باشد. سپس از دندان ها قالب می گیرد و آن را به آزمایشگاه دندانسازی می فرستد تا بریج را بسازند.
داروساز با استفاده از این قالب، بریج مخصوص شما را می سازد و چند روز بعد آن را برای پزشک ارسال می کند. در این فاصله، دندان هایی که تراشیده شده‌اند، با تاج موقتی پوشش داده می شوند تا آسیب نبینند. از آنجایی که پزشک برای نصب بریج بیحسی موضعی به لثه تزریق می کند و عصب های دندان را بیحس می شوند، در این فرایند هیچ دردی احساس نمی کنید.
در جلسه دوم پزشک تاج های موقتی را از روی دندان برمی دارد (درصورتی که تاج موقتی استفاده کرده باشد) و سپس بریج را با چسب (سیمان) دندان به محل مربوطه می چسباند.
در بعضی موارد پزشک اول از یک چسب موقتی استفاده می کند تا برای چند هفته آن را تست کنید و ببینید خوب در دهانتان جا افتاده یا نه، سپس برای جلسه سوم به مطب بازمی گردید و آن را فیکس می کنید. در این جلسه پزشک نظر شما را درباره بریج می پرسد و در صورت لزوم تغییراتی روی آن ایجاد می کند. سپس به آن چسب دائمی می زند و آن را سرجایش چفت می کند.
مراقبت های بعد از نصب بریج دندان
تا چند روز بعد از نصب بریج ممکن است کمی در دندانی که پل دندانی به آن متصل شده احساس درد یا ناراحتی داشته باشد. دلیل آن هم این است که پزشک هنگام کار کردن روی دندان، عصب های آن را تحریک می کند ولی این حساسیت تا چند روز بعد از بین می برد.
بعضی بیماران می گویند جویدن غذا و حرف زدن بابریج در چند روز اول کمی دشوار است؛ بخصوص اگر دندان افتاده برای مدتی جایش خالی مانده باشد. با این حال، بدن خیلی زود خود را با شرایط جدید تطبیق می دهد و قبل از اینکه مدت زیادی بگذرد، می توانید مانند دندان های عادی از بریج استفاده کنید، با آن حرف بزنید و غذا بخورید.
اگر از بریج دندان خوب مراقبت کنید تا ۱۵ سال یا حتی بیشتر از آن سالم باقی می ماند. در زیر چند روش برای مراقبت از دندان را برایتان شرح داده ایم:
مسواک زدن بعد از بریج دندان
دندان هایتان را حداقل روزی دوبار و به مدت دو دقیقه مسواک بزنید. حتما ناحیه اطراف بریج را هم مانند دندان های طبیعی مسواک بزنید.
نخ دندان بین بریج و لثه ها
بین بریج و لثه ها را نخ دندان بکشید و باکتری هایی که در آن ناحیه جمع شده‌اند را خارج کنید زیرا این باکتری ها می توانند باعث بیماری لثه شوند. معمولا پزشک یا بهداشتیار او طریقه درست کشیدن نخ دندان را به شما آموزش می دهند.
استفاده از دهانشویه
از یک دهانشویه ضدعفونی کننده استفاده کنید تا جرم های بافت اطراف بریج از بین بروند. ونیازی به جرم گیری دندان نباشد.
مراجعه به دندانپزشک
مرتب برای چکاپ به دندانپزشکی مراجعه کنید تا مطمئن شوید هیچ مشکلی برای بریج به وجود نیامده‌است و درصورت بروز اتفاق، بتوانید خیلی زود به آن رسیدگی کنید.
کاهش مصرف غذای جویدنی سفت
وقتی بریج دندان می گذارید، محدودیتی در رژیم غذایی‌تان به وجود نمی‌آید. با این حال، بهتر است مصرف غذاهای جویدنی و سفت را کم کنید زیرا این مواد غذایی فشار زیادی به دندان حامل بریج وارد می کنند و ممکن است به مرور زمان آن را تغییر دهند. همچنین اگر می خواهید غذای چسبناک بخورید، بهتر است آن را با طرف دیگر دهانتان (که بریج ندارد) بجوید.
التهاب و درد دندان بعد از بریج
اگر در دندان حامل بریج احساس درد یا خارش کردید، حتما با پزشک تماس بگیرید. همچنین اگر در لثه های اطراف بریج احساس التهاب، قرمزی یا درد داشتید یا حس کردید مستعد خونریزی شده‌اند، به دندان پزشکی بروید. این ها نشانه های بیماری لثه هستند که باید برای جلوگیری از پوسیدگی دندان حامل بریج خیلی زود به آن رسیدگی شود.
طول عمر بریج دندان چقدر است؟
میزان دوام بریج و طول عمر بریج دندان به نوع بریج، کیفیت فرایند نصب و واکنش بدن فرد به مواد خارجی بستگی دارد. با این حال بریج ها معمولا بین ۵ تا ۱۵ سال عمر می کنند.
دلیل از بین رفتن بریج دندان چیست؟
وقتی می خواهید روی دندانی که افتاده پل دندانی بگذارید، دندانپزشک دندان کناری را کمی می تراشد تا بتواند بریج را به آن متصل کند زیرا دندان کناری درواقع نقش نگهدارنده را ایفا می کند. تراشیدن این دندان احتمال پوسیدگی دندان و ابتلا به بیماری های لثوی را بیشتر می کند. اگر این دندان نگهدارنده بپوسد، مجبور می شوید آن را عصب کشی (بریج دندان بدون عصب کشی) کنید. درنتیجه توانایی آن برای حمل و نگهداری بریج کم می شود. پس اگر دندان کناری بریج بیفتد یا آسیب ببیند، کل بریج از بین می رود.
چطور جلوی از بین رفتن بریج دندان را بگیریم؟
برای اینکه بتوانید عمر پل دندانی را بیشتر کنید، باید غذاهایی بخورید که برای دندان ضرر نداشته باشند و از خوردن غذاهایی که به پل دندانی فشار وارد می کنند بپرهیزید. این یعنی باید بیشتر میوه و سبزیجات بخورید و از گوشت دوری کنید. این کار، هم به سلامت بدن و هم به سلامت دندان هایتان کمک می کند. همچنین باید از خوردن تمام موادغذایی شیرین و چسبناک (که روی دندان می مانند و باعث پوسیدگی آن می شوند) اجتناب کنید. غذاهای سفتی که جویدنشان سخت است (مانند آجیل، پاپکورن، کارامل و آبنبات) هم جزو مواد غذایی ممنوعه به حساب می‌آیند؛ زیرا خوردن آن ها باعث فشار روی بریج دندان می شود.
مزایای بریج دندان
بریج دندان یک راه حل موثر برای جایگزینی دندان های از دست رفته در دهان هستند، که هم اصلاح عملکردی و هم زیبایی را ارائه می دهند. پل به بیمار امکان جویدن و غذا خوردن عادی را می دهد زیرا دیگر شکافی در فک وجود ندارد.
از دیگر مزایای بریج دندان می توان به مواردزیر اشاره کرد:
- جای دندانهای از دست رفته شما را می گیرد.
- عملکرد دندان های شما مانند جویدن و صحبت صحیح را بازیابی می کند.
- از جابجایی دندان های باقیمانده شما جلوگیری می کند.
- بریج ها ثابت هستند و مانند دندان مصنوعی حرکت نمی کنند.
بر خلاف دندان مصنوعی، بریج ها برای تمیز کردن به طور مرتب برداشته نمی شوند و می توان آنها را دقیقاً مانند دندان های طبیعی با مسواک زدن تمیز کرد.
معایب بریج دندان
چندین اشکال در ارتباط با استفاده از بریج های دندان در دندانپزشکی ترمیمی وجود دارد.
ممکن است دندان های سالم پایه در دو طرف شکاف پس از نصب بریج، آسیب ببینند. به عنوان مثال، اگر پل و تاج ها به خوبی نصب نشده باشند و به پلاک و باکتری اجازه ورود به زیر آنها را بدهند، خطر پوسیدگی وجود دارد.
از دیگر مشکلات بریح دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بریج نامناسب می تواند باعث پوسیدگی دندان در زیر تاج شود.
- اگر دندان های نگهدارنده از استحکام کافی برخوردار نباشند ، در هنگام ترمیم ممکن است خراب شود.
- بریج ها ممکن است ساختار دندان های شما را تغییر دهند.
آیا بریج دندان خوب است؟
اکنون که از مزایا و خطرات بریج دندانی مطلع شدید، می توانید تصمیم عاقلانه ای بگیرید که آیا این گزینه را برای جایگزینی دندان های از دست رفته انتخاب می کنید یا گزینه دیگری را در نظر می گیرید.
انواع بریج دندان
بریج دندان برای کسانی که به دلیل بیماری های دندانی یا صدمه به دندان مجبور شده‌اند دندان هایشان را بکشند بسیار مناسب است. اگر خوب به بهداشت دهانتان رسیدگی کنید و مدام برای چکاپ به دندانپزشکی بروید، بریج های ثابت می توانند تا حدود ۱۰ سال برایتان عمر کنند.
در بریج دندان، تاج هایی وجود دارد که به هر دو طرف بریج متصل شده‌اند و یک یا چند دندان کاذب بین آن ها قرار گرفته‌است. در کل سه نوع برج داریم:
بریج معمولی
این مدل رایج ترین نوع بریج است و معمولا از سرامیک یا پرسلان تزریق شده داخل فلز ساخته می شود.
بریج معلق
این بریج زمانی استفاده می شود که در هر دو طرف سوراخ دندان وجود داشته باشد و بریج را به آن ها متصل کنیم.
بریج مریلند یا رزین باند
در این نوع بریج یک یا چند دندان ساخته شده از پرسلان داریم که داخل چارچوب فلزی قرارگرفته باشد. این دندان ها از دو طرف به دندان های کناری متصل می کنیم.
فرقی نمی کند چه نوع بریجی انتخاب کرده باشید، در هر صورت سالم ماندن بریج به نگهداری از دندان های کناری آن بستگی دارد. به همین خاطر باید روزانه از دندان هایتان مراقبت کنید و حداقل روزی دوبار مسواک و نخ دندان بزنید. باید از مسواکی استفاده کنید که تارهای نرم داشته باشد؛ همچنین یک تمیزکننده میان‌دندانی که بتوانید با آن ناحیه های اطرف بریج را تمیز کنید.
در بریج از چه موادی استفاده می شود؟
بریج ها از مواد مختلفی ساخته می شوند. در جلسه اول پزشک معمولا انواع مختلف بریج و مواد تشکیل‌دهنده آن ها را برای بیمار توضیح می دهد و به او کمک می کند موادی که از همه برایش مناسب تر است (چه از لحاظ زیبایی و چه از لحاظ سلامتی) را انتخاب کند.مواد تشکیل‌دهنده بریج های مختلف عبارتند از:
طلا، نقره و آلیاژ های فلز
بریج های فلزی محکم ترین و بادوام ترین نوع دندان های ترمیمی هستند. به علاوه برای نصب این بریج ها نیازی نیست روی ساختار دندان اصلی تغییرات زیادی ایجاد کنیم. از طرف دیگر، بریج دندان هیچ ارتباطی با طرح لبخندتان ندارد زیرا معمولا برای دندان های آسیاب استفاده می شوند و در لبخند فرد مشخص نیستند.
بریج با بدنه سرامیکی و مواد فلزی
این دندان های ترمیمی در اصل از فلز ساخته شده‌اند تا استحکام و دوام بالایی داشته باشند. همچنین یک لایه سرامیکی (پرسلان) دور آن ها کشیده شده که رنگ آن با رنگ دندان همخوانی داشته باشد. البته روکش های سرامیکی رنگ های مختلفی دارند که نسبت به رنگ دندان هر فرد انتخاب می شوند. با این حال، بعد از گذشت چند سال پوسته سرامیکی این دندان ها جدا شده و رنگ خاکستری فلز زیر آن نمایان می شود.
بریج تمام سرامیک
بیشتر افراد برای اینکه دندان هایشان ظاهری واقعی داشته باشد، از بریج های تمام‌سرامیک استفاده می کنند. این بریج ها به محکمی بریج های فلزی نیستند و از آنجایی که ضخیم تر هستند، برای نصب آن ها باید روی دندان کناری دستکاری های بیشتری انجام دهیم. درنتیجه ممکن است ساییدگی های یروی دندان اصلی به وجود بیاورند. با وجود همه این ها، ظاهر سرامیک با دندان اصلی فرد هیچ فرقی ندارد و تا سال ها چهره فرد را زیبا نگه می دارد.
زیرکونیا
زیرکونیا نوع پیشرفته‌ای از سرامیک دندان است. بریج های ساخته شده از زیرکونیا مانند فلز محکم هستند و مثل آن ها، برای نصب به دستکاری زیادی احتیاج ندارند. این بریج ها رنج رنگی متنوعی دارند که بیمار می تواند نسبت به رنگ دندان های اصلی‌اش مناسب ترین آن ها را انتخاب کند. به علاوه، سطح زیرکونیا نیمه شفاف است و تقریبا مانند مینای دندان می تواند نور را بازتاب کند. به لطف ساختار شیمیایی این ماده، تشخیص زیرکونیا از دندان اصلی غیرممکن است.
هزینه بریج دندان چقدر است؟
هزینه بریج دندان ۹۹ به تعداد دندان های افتاده، نوع و جنس (ماده تشکیل‌دهنده) پل دندانیبستگی دارد. برای اینکه درک بهتری از قیمت پل دندانی پیدا کنید، در ادامه انواع و عوامل دیگری که بر قیمت بریج تاثیر می گذارند را برایتان شرح می دهیم.
عواملی دیگری که باید برای تعیین هزینه بریج در نظر بگیریم اینکه در ساخت بریج از چه موادی استفاده شده، عامل مهمی در تعیین قیمت آن به حساب می آید اما عوامل مهم دیگری هم هستند که بر هزینه بریج تاثیر می گذارند، از جمله:
- تعداد دندان های افتاده که باید با پل دندانی پر شوند
- میزان سختی وآسانی نصب پل دندانی
- محل نصب پل دندانی (اینکه کدام‌یک از دندان ها افتاده باشند)
- تعداد مراحل درمانی قبل از نصب بریج
- نرخ مطب دندانپزشکی مربوطه
مسواک مخصوص بریج دندان باید چگونه باشد؟
بریج دندان را باید با مسواکی نرم یا برس مخصوص دندان مصنوعی و آب سرد مسواک کنید. همچنین می توانید از تمیزکننده دندان‌مصنوعی استفاده کنید اما نباید خمیردندان یا مواد شوینده به آن بزنید زیرا این کار باعث خش افتادن روی سطح بریج می شود.
چگونه دندانپزشکمان را انتخاب کنیم؟
بریج دندان هم بر ظاهر شما و هم بر سلامت و عملکرد دندانتان تاثیر می گذارد. همچنین برای چند دهه باقی می ماند و به همین خاطر باید در انتخاب پزشکی که می خواهد آن را نصب کند دقت زیادی به خرج دهید. بنابراین بهتر است به دنبال پزشک بگردید که تجربه، شهرت و مهارت های لازم برای نصب بریج را داشته باشد و بتواند فرایندی بی‌خطر و محیطی آسوده برایتان فراهم کند.
ایا بریج دندان درد دارد؟
روشی که برای قرار دادن بریج دندان در دهان شما استفاده می شود نسبتاً آسان و بدون درد است. قبل از عمل، دندانپزشک شما از عوامل بی حسی استفاده می کند تا از احساس درد در طول عمل جلوگیری کند. بعضی از بیماران معمولاً هنگامی که پل دندان خود را دریافت می کنند، درد خفیف تا شدیدی را تجربه می کنند. این معمولاً بعد از عمل یک اتفاق طبیعی است. اغلب اوقات، درد پس از چند روز فروکش می کند. در صورت طولانی شدن درد برای مدت زمان طولانی، بهتر است که به دندانپزشک خود مراجعه کنید. این احتمال وجود دارد که بریج دندان متصل به دندانهای شما از ضعف مناسبی برخوردار باشد.
چرا به بریج دندان احتیاج داریم؟
وقتی یک یا چندتا از دندان هایتان را از دست می دهید، نباید بی‌تفاوت از این مسئله عبور کنید. دندان ها ساخته شده‌اند تا در کنار یکدیگر کار کنند و وقتی حتی یکی از آن ها بیفتد، دندان های دیگر کج می شوند و شروع به حرکت می کنند تا جای خالی دندان افتاده را پر کنند.
حتی دندان های بالایی و پایینی هم ممکن است برای پر کردن محل آن دندان به سمت پایین یا بالا منحرف شوند. این مسئله باعث می شود فشار بیشتری روی مفاصل فک ایجاد شود و به دندان هایتان آسیب برسد. حتی ممکن است در نتیجه این اتفاق دچار درد دندان شوید! بنابراین نبود هر دندان به نوبه خود بسیار مهم است.
علاوه بر این، وقتی دندان ها کج می شوند، شستشوی آن ها سخت تر می شود و درنتیجه احتمال کرم‌خوردگی دندان و ابتلا به بیماری لثه در شما بیشتر خواهد بود.
وقتی دندانی می افتد، استخوان آن کوچک می شود و این اتفاق بر ظاهر استخوان فک تاثیر می گذارد. بنابراین استخوان فک دیگر به خوبی قبل نمی تواند گونه و لب هایتان را نگه دارد و به مرور زمان صورتتان پیرتر به نظر می رسد.
دکتر سمانه شیرانی بهترینمتخصص بریج دندان و متخصص دندانپزشک در شمال تهران
