عصب‌کشی دندان، یکی از رایج ترین فرایندهای درمان عصب بین کودکان است. وقتی پوسیدگی دندان شیری به حدی عمیق شود که به عصب برسد، کودک نیاز به عصب‌کشی پیدا می کند. در این فرایند قسمت آسیب دیده عصب را خارج می کنند و روی سطح باقی مانده را با مواد دارویی دیگر پر می کنند.
هدف از عصب کشی دندان شیری کودک
هدف از عصب‌کشی دندان کودکان این است که یکپارچگی و سلامت دندان کودک را حفظ کنیم و همچنین بافت لثه کناری آن دندان را سالم نگه داریم. برای جلوگیری از عفونت دندان کودک و اطمینان از سلامت دندان های اصلی او، این کار بسیار حیاتی است.بعد از اینکه دندان بچه را عصب‌کشی کردیم، بهترین و ماندگارترین ماده ترمیمی که می توانیم روی آن قرار دهیم، تاج است.
بعضی از پدر و مادرها فکر می کنند عصب‌کشی دندان بچه به جراحی بسیار سختی احتیاج دارد اما درواقع عصب‌کشی فرایند روزمره‌ای است که در خود مطب انجام می دهیم و به کمک آن لبخند کودکتان را زیبا نگه می داریم. اگر دندان فرزندتان به دلیل پوسیدگی خراب شده، احتمالا دندانپزشک ما عمل عصب‌کشی دندان را به شما توصیه می کند. در این فرایند، پالپ یا عصب آسیب‌دیده را از داخل دندان خارج کرده و آن را با ماده دیگری جایگزین می کنند تا از پخش بیشتر پوسیدگی جلوگیری شود و کارایی دندان را به آن برمی گردانند.
عصب کشی دندان شیری چگونه است؟
به خارج کردن حفره پالپ ملتهب از دندان کودک (به کمک جراحی)، پالپوتومی می گوییم. این التهاب پالپ، معمولا به خاطر پوسیدگی، خرابی یا آسیب دندان اتفاق می‌افتد. برای جلوگیری یا درمان آبسه دندان یا عفونت دندان، باید باکتری ها را از حفره پالپ خارج کنیم ؛ به این کار «عصب‌کشی دندان کودکان» می گویند. از آنجایی که دندان کودکان به محکمی دندان بزرگ تر ها نیست و عصب دندان آن ها به بیرون دهان نزدیک تر است، کودکان نسبت به درد دندان حساس ترند و بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند.
بی حسی دندان کودک با لیدوکائین
قبل از شروع فرایند عصب‌کشی، دندانپزشک دندان موردنظر را با بیحسی موضعی (مانند لیدوکائین) بیحس می کند تا بیمار اذیت نشود. وقتی دندان کاملا بیحس شد، یک رابردم روی آن می گذارد. رابردم گیره‌ای فلزی است که یک صفحه پلاستیکی (ساخته شده از لاتکس) به آن متصل شده و دندان را از دیگر قسمت های دهان جدا می کند. این وسیله باعث می شود دندان از تماس با بزاق و محتویات دیگر داخل دهان در امان بماند.
خارج کردن پالپ دندان
در این فرایند پزشک پالپ آسیب دیده و تاج دندان را خارج می کند و درعوض ماده دارویی خاصی برای پر کردن آن فضا، داخل حفره می گذارد تا ریشه را که هنوز آسیب ندیده در امان نگه دارد. پر کردن این حفره از رشد باکتری و پخش شدن عفونت جلوگیری کرده و عصب دندان را آرام می کند. درنهایت، تاجی به رنگ دندان یا از جنس استیل ضدلک روی دندان می گذارند که نه تنها باعث استحکام دندان می شود و از شکسته شدن آن در آینده جلوگیری می کند، بلکه نمی گذارد باکتری ها و مواد غذایی داخل آن گیر کنند.
مدت زمان عصب کشی دندان های شیری
افراد معمولا درمورد مدت زمان عمل عصب‌کشی از ما سوال می پرسند. این فرایند اغلب طی دو جلسه درمانی نود دقیقه‌ای انجام می شود.
مضرات عصب‌کشی دندان شیری کودکان
مایع تمیزکننده‌ای که برای پاک کردن ریشه دندان از آن استفاده می کنند، ممکن است وارد بافت های کناری شده و باعث تورم، کبودی یا ایجاد عفونت شود. همچنین نوک ابزار دندانپزشکی ممکن است در ریشه دندان کودک گیر کند. یکی دیگر از معایب عصب‌کشی این است که احتمال دارد طی این عمل، چرک‌راهی بین عصب دندان و سینوس ایجاد شده و در قسمتی از بافت شکافی غیرعادی به وجود بیاید. به علاوه، احتمال دارد پزشک نتواند بافت آسیب‌دیده را به‌صورت کامل خارج کند یا اینکه ریشه کاملا پر نشود یا بافت خوب جوش نخورد. در این صورت جرم ها وارد دندان کودک شده و باعث ایجاد عفونت می شوند. درنتیجه کودک باید دوباره عصب‌کشی کند یا دندانش را بِکشد.
شما حق این را دارید که برای مراقبت از فرزندتان برنامه‌ریزی کنید. بنابراین شرایط سلامت او را بررسی کنید و ببینید با چه روش هایی درمان می شود. در مورد روش های درمانی با پزشک کودک صحبت کنید و تصمیم بگیرید کدام روش برای او بهتر است.
آیا عصب کشی دندان شیری کودکان درد دارد؟
از آنجایی که عصب های آسیب‌دیده در این فرایند کشیده می شوند، فرزندتان نباید بعد از اتمام جراحی درد خیلی زیادی را احساس کند. در طی خود فرایند هم دندان کاملا با بیحسی موضعی بیحس می شود. با این حال، احتمال دارد کودک تا دو هفته بعد از جراحی، کمی نسبت به مواد تاج یا فرایندهای دیگری که روی دندان اعمال شده حساسیت نشان دهد.
در طی این زمان، کودک باید به مسواک زدن خود ادامه دهد و بخصوص لثه های اطراف دندان عصب‌کشی شده را خوب شستشو دهد تا متورم نشوند. اگر درد فرزندتان بیش از حد بود، به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت او را دوباره بررسی کند
ترمیم دندان‌های شیری کودکان
ترمیم دندان شیری بسیار مهم است زیرا این دندان ها برای حرف زدن، جویدن و مسائل زیبایی بسیار ضروری هستند. همچنین این دندان های شیری هستند که فضا را برای دندان های اصلی آماده می کنند و باید سالم نگه داشته شوند. اگر دندان شیری کودک زودتر از موعد بیفتد، دندان های دیگر از هر دوطرف به سمت فضای خالی دندان افتاده متمایل می شوند. درنتیجه دندان اصلی سرجای خودش رشد نمی کند و یا اینکه اصلا درنمی‌آید (دندان های دیگر جلوی راه آن را می گیرند). درنتیجه دندان های اصلی فرزندتان درهم برهم و کج می شوند.
پس نگذارید دندان کودکتان برای مدتی طولانی خراب باقی بماند. از یکی از دندانپزشک های اطفال کلینیک ما نوبت بگیرید تا ببینید کودکان به عصب‌کشی احتیاح دارد یا خیر.
چرا باید برای جراحی دندان کودکان از بیهوشی استفاده کنیم؟
وقتی کودک دندان های پوسیده زیادی داشته باشد، برای درمان آن ها مجبور می شویم از بیهوشی استفاده کنیم. گاهی هم این پوسیدگی پیشرفت می کند و به عصب می رسد. درنتیجه برای عصب‌کشی آن باید کودک را بیهوش کنیم، عصب را خارج کنیم و به جای آن روی دندان تاج بگذاریم.
داروی بی حسی برای کودکان مبتلا به اوتیسم
درمورد بچه های خاص، مانند کودکان مبتلا به اوتیسم، داروی بیحسی معمولی کافی نیست زیرا جراحی ممکن است برایشان بیش از حد ترسناک باشد. بنابراین، پزشک برای اینکه بتواند شرایط را بهتر مدیریت کند، کودک را بیهوش می کند. هدف ما این است که کودک تجربه‌ای همراه با آرامش و به دور از درد و اضطراب را تجربه کند و داروی بیهوشی به پزشک کمک می کند راحت تر کارش را انجام دهد.
عوارض جانبی داروهای بیهوشی
احتمال خطرناک بودن داروهای بیهوشی بسیار کم است اما باز هم به صفر نمی رسد. طبق گزارش انجمن دکترهای بیهوشی کانادا، در این کشور احتمال مرگ ناشی از داروی بیهوشی (مرگ افراد سالم به خاطر بیهوشی) یک در ۲۰۰ هزار و یک در ۴۰۰ هزار است. گاهی شرایط پزشکی موجود مانند آسم یا دیابت احتمال این خطر را بیشتر می کند و در موارد نادر، بیمارانی که به بعضی داروها حساسیت دارد هم شامل این دسته می شوند. از جمله اثرات جانبی داروی بیهوشی می توان به سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد.
خطر بیهوشی کودکان
این نوع عصب‌کشی ها معمولا کم‌خطر هستند و داخل خود مطب انجام می گیرند. با این حال، نمی توان گفت که هیچ خطری هم ندارند. به همین خاطر، پدر و مادر ها باید در انتخابشان دقت کنند و وقتی پزشک، جراحی همراه با بیهوشی را پیشنهاد داد، ابتدا خوب گزینه هایشان را سبک سنگین کنند.
آیا عصب کشی دندان شیری لازم است؟
عفونت داخل دندان (و بخصوص داخل عصب) اگر زود برطرف نشود، می تواند آسیب هایی دائمی ایجاد کند. اگر فرزندتان هریک از علائم زیر را دارا بود، او را به دندانپزشکی ببرید.
- حساسیت دندان
- احساس درد شدید
- سوراخ شدن دندان و رسیدن پوسیدگی به عصب
حتی برای کودکان کم سن‌وسالی که هنوز دندان های شیری دارند هم عصب‌کشی واجب است؛ مگر اینکه دندانش لق شده باشد و بدانید به‌زودی می‌افتد. اگر پالپ دندان کودک خراب شده باشد و به آن رسیدگی نکنید، هنگام درآمدن دندان اصلی برایش مشکلاتی به وجود می آید.
علل جا ماندن ریشه دندان شیری در لثه
وقتی ریشه در لثه بماند، اوضاع دندان وخیم می شود و میزان حادبودن این مسئله به ماهیت مشکل موردنظر بستگی دارد. گاهی اوقات این ریشه را می توان با کمک داروی بیحسی خیلی راحت، سریع و در عرض یک جلسه درآورد. در موارد دیگر، فرایند کمی بیشتر طول می کشد و برای انجام آن باید از بیهوشی استفاده کنیم. در موارد دشوار، مجبور می شویم قسمتی از لثه و احتمالا بخش کوچکی از استخوان فک را هم خارج کنیم تا ریشه ها آزاد شوند و دربیایند. در این مواقع پزشک بیحسی موضعی برایتان تزریق می کند.
افتادن دندان کودک در اثر پوسیدگی دندان کودک
اگر دندان کودک در اثر تصادف یا پوسیدگی دندان بیفتد (نه به صورت طبیعی)، احتمالا ریشه یا عصب داخل لثه و استخوان فکش می ماند و مشکلاتی مانند عفونت دهان و درد را برای او به وجود می آورد. در این صورت باید ریشه ها را با کمک جراحی خارج کنیم.
دندان عقل
گاهی دندان ها و بخصوص دندان های عقل، اصلا از لثه درنمی‌آیند. به این دندان ها دندان اضافی می گوییم که ممکن است به خودی خود مشکل ایجاد کنند. هرچند احتمال این هم وجود دارد که برای سال ها آرام سرجایشان باقی بمانند و هیچ مشکلی ایجاد نکنند.
روش های درمان پوسیدگی دندان کودکان
نوع درمان پوسیدگی دندان کودکان به علائم بیماری و ویژگی های دیگر کودک از جمله سن و سلامت کلی او بستگی دارد؛ همچنین به اینکه اوضاع دندانش چقد وخیم باشد.
در بیشتر روش های درمانی، قسمت های پوسیده دندان را خارج کرده و آن را با مواد دیگری پر می کنند. پر کردن دندان، یعنی اینکه موادی را به جای بافت تخریب شده دندان قرار دهیم. به این مواد، رستوریشن یا مواد ترمیم‌کننده می گویند که انواع مختلفی دارند:
رستوریشن مستقیم
برای اینکه این مواد را داخل حفره آماده شده بریزیم، تنها به یک جلسه درمانی احتیاج داریم. مواد رستوریشن مستقیم از نقره، پودر فاین گلس، آکریلیک اسید یا صمغ ساخته می شود.
رستوریشن غیرمستقیم
برای اینکه بتوانیم دندن را با این نوع مواد ترمیمی پر کنیم، به دو جلسه درمانی احتیاج داریم. ونیر، تاج، بریج، آنله و اینله (onlays anf inlays) همگی جزو این مواد ترمیم‌کننده به حساب می‌آیند. این مواد با طلا، آلیاژهای پایه فلزات، سرامیک یا کامپوزیت ساخته می شوند. همچنین بعضی از آن ها درست مانند مینای طبیعی دندان به نظر می رسند.
