دوران بارداری، دورانی سرشار از تغییرات شگرف در بدن یک زن است و سلامت دهان و دندان نیز از این قاعده مستثنی نیست. تغییرات هورمونی، تهوع صبحگاهی و تغییر در عادات غذایی، همگی می‌توانند مادران باردار را در برابر مشکلات دندانی آسیب‌پذیرتر کنند. با این حال، باورهای غلط و ترس‌های بی‌اساس در مورد خطرناک بودن خدمات دندانپزشکی در این دوران، بسیاری از مادران را از دریافت مراقبت‌های ضروری باز می‌دارد. این مقاله یک راهنمای جامع برای تمام مادران باردار است تا با آگاهی کامل، سلامت دهان و دندان خود و فرزندشان را تضمین کنند.
آیا مراجعه به دندانپزشکی در دوران بارداری بی‌خطر است؟
پاسخ کوتاه و قاطع: بله! نه تنها بی‌خطر، بلکه ضروری است. حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری، بخش مهمی از مراقبت‌های پیش از تولد محسوب می‌شود. عفونت‌های لثه و پوسیدگی‌های دندانی درمان نشده، می‌توانند منجر به ورود باکتری‌ها به جریان خون شده و خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را افزایش دهند. بنابراین، به تعویق انداختن درمان‌های ضروری، خطری به مراتب بزرگتر از خود درمان‌های دندانپزشکی دارد.
بهترین زمان برای مراجعه به دندانپزشکی در بارداری
در این دوره:
مراحل حیاتی شکل‌گیری اندام‌های جنین به پایان رسیده است.
حالت تهوع صبحگاهی مادر معمولاً کاهش یافته است.
شکم مادر هنوز به اندازه‌ای بزرگ نشده که نشستن طولانی روی صندلی دندانپزشکی ناراحت‌کننده باشد.
با این حال، درمان‌های اورژانسی مانند کنترل عفونت یا دردهای شدید، در هر مرحله‌ای از بارداری باید انجام شوند.
پر کردن دندان در بارداری
پر کردن دندان برای رفع پوسیدگی، یک درمان کاملاً ایمن و ضروری در دوران بارداری است. استفاده از مواد همرنگ دندان (کامپوزیت) هیچ منعی ندارد. در مورد آمالگام (ماده نقره‌ای رنگ) به دلیل وجود جیوه، نگرانی‌هایی وجود دارد، اما انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) استفاده از آن را برای مادران باردار بی‌خطر می‌داند. با این حال، بسیاری از دندانپزشکان برای اطمینان خاطر، از مواد جایگزین استفاده می‌کنند.
عصب کشی دندان در بارداری
اگر عفونت به ریشه دندان رسیده باشد، عصب‌کشی برای از بین بردن درد و جلوگیری از گسترش عفونت کاملاً ضروری است. عدم درمان آبسه دندان می‌تواند برای سلامت مادر و جنین بسیار خطرناک باشد. این درمان با استفاده از بی‌حسی موضعی ایمن، در سه ماهه دوم به راحتی قابل انجام است.
بی‌حسی دندان برای زن باردار
یکی از بزرگترین نگرانی‌های مادران، استفاده از داروی بی‌حسی است. خوشبختانه، داروهای بی‌حسی موضعی مدرن مانند لیدوکائین که در دندانپزشکی استفاده می‌شوند، در گروه B دارویی قرار دارند و برای جنین کاملاً بی‌خطر هستند. مقدار داروی بی‌حسی که وارد جریان خون می‌شود بسیار ناچیز است و تأثیری بر جنین نخواهد داشت. دندانپزشک شما از دوز مناسب و داروی ایمن استفاده خواهد کرد.
مراجعه به دندانپزشکی در ماه اول بارداری
اگرچه سه ماهه دوم ایده‌آل است، اما اگر در ماه اول بارداری نیاز به درمان اورژانسی دارید یا یک معاینه روتین برنامه‌ریزی کرده‌اید، جای نگرانی نیست. مهم‌ترین نکته این است که دندانپزشک خود را از بارداری خود مطلع کنید. او می‌تواند درمان‌های غیراورژانسی را به سه ماهه دوم موکول کرده و در صورت لزوم، با پزشک متخصص زنان شما مشورت کند.
تومور لثه در بارداری (اِپولیس حاملگی)
بسیاری از مادران در دوران بارداری متوجه یک برجستگی قرمز رنگ و گوشتی روی لثه‌های خود می‌شوند که به راحتی خونریزی می‌کند. این ضایعه که به تومور بارداری یا اِپولیس گرانولوماتوز معروف است، یک توده خوش‌خیم و غیرسرطانی است که به دلیل واکنش شدید لثه‌ها به پلاک‌های دندانی و تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود.
در اغلب موارد، این تومور پس از زایمان و بازگشت هورمون‌ها به حالت عادی، خودبه‌خود از بین می‌رود. تنها در صورتی که در جویدن یا بهداشت دهان اختلال ایجاد کند، دندانپزشک ممکن است آن را با یک جراحی ساده بردارد.
روکش ایمپلنت در بارداری
فرآیند کلی ایمپلنت دندان شامل دو مرحله اصلی است: قرار دادن پایه ایمپلنت در استخوان فک (جراحی) و نصب روکش روی آن.
-جراحی ایمپلنت: این مرحله به دلیل نیاز به عکس‌برداری متعدد و استرس جراحی، باید به بعد از زایمان موکول شود.
-نصب روکش ایمپلنت: اگر شما قبل از بارداری پایه ایمپلنت را قرار داده‌اید و اکنون فقط مرحله قالب‌گیری و نصب روکش باقی مانده است، انجام این کار در سه ماهه دوم بارداری معمولاً ایمن است. این فرآیند تهاجمی نیست و نیاز به داروی خاصی ندارد. با این حال، حتماً با دندانپزشک و پزشک خود مشورت کنید.
عکس‌برداری با اشعه ایکس (رادیوگرافی) چطور؟
عکس‌برداری دندانی در دوران بارداری باید به حداقل ممکن محدود شود. با این حال، در موارد اورژانسی که برای تشخیص دقیق ضروری است، می‌توان با رعایت کامل اصول ایمنی آن را انجام داد. دندانپزشک از پیشبند سربی و محافظ تیروئید استفاده می‌کند تا شکم و گردن شما را به طور کامل بپوشاند. میزان اشعه در رادیوگرافی‌های دیجیتال امروزی بسیار ناچیز است و خطری برای جنین ایجاد نمی‌کند.
انتخاب دندانپزشک خوب برای زنان باردار
انتخاب دندانپزشکی که در زمینه مراقبت از مادران باردار تجربه و دانش کافی دارد، بسیار مهم است. یک دندانپزشک خوب باید:
از آخرین دستورالعمل‌های مربوط به دندانپزشکی در بارداری آگاه باشد.
بتواند با آرامش به تمام سوالات و نگرانی‌های شما پاسخ دهد.
در صورت لزوم، با پزشک متخصص زنان شما در ارتباط باشد.
محیطی آرام و بدون استرس را برای شما فراهم کند.
