آفت دهان یا استوماتیت آفتی عودکننده یک عارضه شایع و دردناک است که با ظهور زخمهای کوچک، گرد یا بیضی شکل در بافتهای نرم دهان (مانند داخل گونه، لبها یا زیر زبان) مشخص میشود. گرچه آفتهای ساده معمولاً خود به خود بهبود مییابند، اما آفتهای مکرر، بزرگ و دردناک (آفتهای ماژور) که به درمانهای روتین پاسخ نمیدهند، نیازمند مراجعه به فوق تخصص آفت دهان هستند. این متخصصان معمولاً در زمینه بیماریهای دهان، فک و صورت تخصص دارند. انتخاب بهترین فوق تخصص آفت دهان در تهران کلید دستیابی به تشخیص درست علل زمینهای و درمان قطعی آفت دهان است.
چرا به فوق تخصص آفت دهان نیاز داریم؟
برای تشخیص و درمان آفت دهان و سایر بیماریهای دهان و زبان، مراجعه به یک متخصص آموزشدیده در این زمینه ضروری است. این متخصصان با دانش عمیق از سیستمیک بودن بسیاری از بیماریهای دهانی، میتوانند افتراق دقیق بین آفت ساده، آفت ناشی از کمبودها، و ضایعات جدیتر مانند سرطان دهان را انجام داده و یک برنامه درمانی جامع و هدفمند را برای دستیابی به درمان قطعی آفت دهان تدوین کنند.
آفت دهان اغلب یک اختلال با علت ناشناخته (ایدیوپاتیک) تلقی میشود، اما فوق تخصص آفت دهان با انجام بررسیهای دقیق، علل زمینهای را که باعث عود مکرر آن میشوند، شناسایی میکند:
۱- علل سیستمیک و نقصهای تغذیهای
-کمبود ویتامین و مواد معدنی: کمبود ویتامین B12، فولات (اسید فولیک) و آهن میتواند مستقیماً با ایجاد استوماتیت آفتی در ارتباط باشد.
-اختلالات گوارشی: بیماریهایی مانند سلیاک (Cستگی گلوتن) یا بیماریهای التهابی روده (مانند کرون)، اغلب با آفتهای عودکننده دهانی همراه هستند.
۲- بیماریهای خودایمنی و التهابی
-سندرم بهجت: این سندرم یک بیماری التهابی عروقی (واسکولیت) است که با آفتهای شدید دهانی (ماژور)، آفتهای تناسلی و مشکلات چشمی مشخص میشود. در این موارد، تشخیص و مدیریت تنها توسط یک فوق تخصص بیماریهای دهان و زبان امکانپذیر است.
-استرس و اضطراب مزمن: فشارهای روانی میتوانند سیستم ایمنی را مختل کرده و دفعات عود آفت دهان را به شدت افزایش دهند.
“به نقل از آکادمی پزشکی دهان آمریکا AAOM آفت دهان در بسیاری از موارد به عنوان نشانهای از یک بیماری پنهان یا نقص سیستمیک (مانند بیماریهای التهابی روده یا کمبودهای تغذیهای) عمل میکند. ارزیابی آزمایشگاهی کامل برای رد کردن این عوامل، ضروریترین گام در مدیریت آفت دهان عودکننده است.”
درمان قطعی آفت دهان
هنگامی که آفت به دلیل یک مشکل زمینهای عود میکند، درمان قطعی آفت دهان تنها با مدیریت آن بیماری زمینهای امکانپذیر است. فوق تخصص آفت دهان بر اساس نوع آفت و علت آن، درمانهای زیر را اعمال میکند:
۱- درمان موضعی با هدف کاهش درد و التهاب
-استروئیدهای موضعی قوی: ژلها یا دهانشویههای حاوی کورتیکواستروئید (مانند تریامسینولون یا دگزامتازون) برای کاهش سریع التهاب و درد و کوتاه کردن دوره زخم.
-دهانشویههای دارویی: استفاده از کلرهگزیدین یا تتراسایکلین یا دهانشویه های تخصصی برای جلوگیری از عفونت ثانویه و تسهیل بهبود.
۲- درمان سیستمیک (برای آفتهای شدید ماژور)
-داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی: در مواردی که آفت ناشی از سندرم بهجت یا سایر بیماریهای خودایمنی باشد، فوق تخصص بیماریهای دهان ممکن است داروهایی مانند کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا داروهای تعدیلکننده ایمنی را تجویز کند.
۳- استفاده از لیزر درمانی با شدت پایین میتواند درد را به طور فوری کاهش داده، زمان بهبودی زخم را تسریع کند و از عود زخم در همان نقطه جلوگیری نماید. این یک روش نوین و بسیار مؤثر در مطبهای فوق تخصص آفت دهان در تهران است.
“به نقل از انجمن بینالمللی لیزر در دندانپزشکی ISLD اندرمان لیزری به ویژه برای آفتهای بزرگ (ماژور) که بیش از یک هفته دوام دارند و درد شدید ایجاد میکنند، به دلیل خاصیت ضدالتهابی و بیوتحریککنندگی آن، یک راهکار سریع و ایمن برای تسکین فوری بیمار محسوب میشود.”
