شاید یک لکه سفید یا قرمز روی زبان خود دیدهاید. شاید زخمی در دهان شما ایجاد شده که بیش از دو هفته است بهبود نیافته. یا شاید دندانپزشک عمومی شما هنگام معاینه، ضایعهای را دیده که نتوانسته با قاطعیت آن را تشخیص دهد. استرس شما در این لحظه، «ترس از ناشناخته بودن» است. ذهن شما مستقیماً به سمت بدترین سناریوها میرود: “آیا این خطرناک است؟ آیا ممکن است سرطان دهان باشد؟”
اینجاست که تفاوت بین دندانپزشکی عمومی و یک تخصص فوقالعاده حیاتی مشخص میشود. شما در این مرحله به کسی نیاز دارید که نه تنها دندانها را درمان کند، بلکه بافتها را بشناسد. شما به یک متخصص پاتولوژی دهان (Oral Pathologist) نیاز دارید.
پاتولوژیست دهان «کارآگاه» دنیای دندانپزشکی است.
بسیاری از افراد با این تخصص آشنا نیستند. اجازه دهید به زبان ساده توضیح دهیم:
-دندانپزشک عمومی: بر ترمیم دندان (پوسیدگی، عصبکشی، روکش) و سلامت لثه تمرکز دارد.
-متخصص پاتولوژی دهان: یک «کارآگاه» پزشکی است. تخصص او تشخیص میکروسکوپی بیماریها، ضایعات، تومورها، کیستها و هرگونه ناهنجاری در بافت نرم (زبان، لثه، گونه) و بافت سخت (استخوان فک) است.
- متخصص پاتولوژی دهان، تنها فردی است که آموزش تخصصی دیده تا ضایعات خوشخیم، پیشسرطانی و بدخیم (سرطان) را از یکدیگر تشخیص دهد.
- شما دقیقاً متوجه میشوید که ضایعه دهان شما چیست و آیا اصلاً به درمان نیاز دارد یا خیر، و به این ترتیب از استرس فلجکننده رها میشوید.
- این تخصص، نیاز به حدس و گمان را از بین میبرد
چرا دکتر سمانه شیرانی برای پاتولوژی دهان در تهران؟

انتخاب متخصص پاتولوژی دهان که هم در تشخیص بالینی (دیدن ضایعه) و هم در تشخیص میکروسکوپی (تحلیل آزمایشگاهی) متبحر باشد، حیاتی است. دکتر سمانه شیرانی، متخصص پاتولوژی فک و دهان (بورد تخصصی)، این اطمینان خاطر را به شما میدهند. تخصص ایشان به معنای ارائه یک ارزیابی کامل است:
- تشخیص دقیق: درک عمیق از تفاوتهای ظریف بین صدها نوع ضایعه دهانی
- نمونهبرداری اصولی: برداشتن نمونه از صحیحترین نقطه ضایعه برای جلوگیری از خطای تشخیصی
- آرامش بیمار: ایجاد محیطی آرام و پاسخگویی به تمام سوالات شما برای رفع کامل اضطراب
اطلاعات تماس دکتر سمانه شیرانی (متخصص پاتولوژی فک و دهان)
آدرس: تهران بلوار کاوه ساختمان کیمیا طبقه دوم
تلفن تماس: ۰۹۰۳۹۰۰۲۸۰۵
چه بیماریهایی نیازمند تشخیص متخصص پاتولوژی دهان هستند؟
بسیاری از بیماران تصور میکنند که پاتولوژیست دهان فقط با سرطان سروکار دارد. در حالی که تشخیص زودهنگام سرطان حیاتی است، تخصص ما طیف وسیعی از بیماریها را در بر میگیرد. بسیاری از ضایعات خوشخیم، خودایمنی و بدخیم در مراحل اولیه ظاهری شبیه به هم دارند. در ادامه، شایعترین دستههای بیماری که برای تشخیص قطعی نیازمند ارجاع به متخصص پاتولوژی دهان (مانند دکتر سمانه شیرانی در تهران) هستند، آمده است:
۱. ضایعات سفید، قرمز یا مخلوط (لکهها)
“من یک لکه سفید (یا قرمز) در دهانم دارم که با مسواک زدن پاک نمیشود و نمیدانم چیست.”

-علائم: مشاهده لکههای سفید سفت (مانند گچ)، لکههای قرمز مخملی، یا لکههایی با ترکیبی از رنگ سفید و قرمز
-بیماریهای احتمالی:
–لکوپلاکیا (Leukoplakia): یک لکه سفید که به عنوان ضایعه «پیشسرطانی» (Premalignant) در نظر گرفته میشود.
–اریتروپلاکیا (Erythroplakia): لکه قرمز که پتانسیل بدخیمی بالاتری نسبت به لکوپلاکیا دارد.
–لیکن پلان دهانی (Oral Lichen Planus): یک بیماری خودایمنی که اغلب به صورت خطوط سفید توری (Wickham’s striae) یا لکههای قرمز زخمی (اروزیو) در داخل گونهها ظاهر میشود.
–برفک دهان (Candidiasis): یک عفونت قارچی که معمولاً سفیدرنگ است اما برخلاف لکوپلاکیا، با کشیدن دستمال پاک میشود.
-نقش پاتولوژیست: تشخیص افتراقی این موارد بدون بیوپسی (نمونه برداری) غیرممکن است. پاتولوژیست با تحلیل نمونه، خوشخیم، خودایمنی یا پیشسرطانی بودن ضایعه را مشخص میکند.
۲. زخمهای دهانی مزمن (زخمهایی که خوب نمیشوند)
“یک آفت در دهانم زدهام، اما این بار خیلی طول کشیده و خوب نمیشود.”

-علائم: هرگونه زخم (Ulcer) در هر نقطه از دهان (به خصوص کنارههای زبان و کف دهان) که پس از دو هفته هیچ نشانهای از بهبودی نشان ندهد. این زخمها ممکن است دردناک یا (به طور خطرناکی) بدون درد باشند.
برای دیدن عکس انواع زخم در دهان می توانید مقاله زخم های دهان را ببینید.
-بیماریهای احتمالی:
–کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC): شایعترین نوع سرطان دهان که اغلب در ابتدا خود را به شکل یک زخم کوچک و بدون درد نشان میدهد.
–آفت ماژور (Major Aphthous Ulcer): آفتهای بسیار بزرگ و عمیق که ممکن است هفتهها طول بکشد تا خوب شوند اما سرطانی نیستند.
–زخم تروماتیک (Traumatic Ulcer): زخمی که در اثر آسیب فیزیکی (مانند گاز گرفتن یا لبه تیز دندان) ایجاد شده اما به دلیل تداوم آسیب، بهبود نمییابد.
-نقش پاتولوژیست: اعمال «قانون طلایی دو هفته». اگر زخمی بهبود نیافت، بیوپسی برای رد کردن احتمال بدخیمی (سرطان) الزامی است.
۳. تودهها، برجستگیها و تورمها (Lumps and Bumps)
“یک توده سفت (یا نرم) در لثه/گونه/لبم پیدا کردهام.”

-علائم: هرگونه برجستگی جدید در بافت نرم (گونه، لب، زبان) یا بافت سخت (لثه و استخوان فک) که قبلاً وجود نداشته است.
-بیماریهای احتمالی:
–فیبروم تحریکی (Irritational Fibroma): شایعترین توده خوشخیم دهان، ناشی از گاز گرفتن مزمن، که سفت و گنبدیشکل است.
–موکوسل (Mucocele): یک کیست خوشخیم ناشی از انسداد مجرای غده بزاقی، که اغلب آبیرنگ و نرم است.
–تومورهای خوشخیم و بدخیم غدد بزاقی: تودههایی که میتوانند در کام یا داخل گونه ایجاد شوند.
-نقش پاتولوژیست: هیچ تودهای را نمیتوان بدون بررسی میکروسکوپی به طور قطعی تشخیص داد. پاتولوژیست با نمونهبرداری (اغلب برداشتن کامل توده)، ماهیت آن را مشخص کرده و اطمینان میدهد که ضایعه به طور کامل حذف شده است.
۴. ضایعات تاولی یا پوستهریزیدهنده
“لثههایم به شدت میسوزد و انگار پوست آن کنده میشود.”

-علائم: تاولهای دردناک در دهان که به سرعت میترکند و زخمهای وسیعی به جا میگذارند، یا لایهلایه شدن و پوستهریزی شدید لثهها (Desquamative Gingivitis).
-بیماریهای احتمالی:
–پمفیگوس ولگاریس (Pemphigus Vulgaris): یک بیماری خودایمنی جدی که اغلب از دهان شروع میشود.
–پمفیگوئید (Pemphigoid): بیماری خودایمنی دیگری که باعث جدا شدن لایههای پوست و مخاط میشود.
–لیکن پلان اروزیو (Erosive Lichen Planus): (که در بخش ۱ هم ذکر شد).
-نقش پاتولوژیست: تشخیص این بیماریها بسیار تخصصی است و نیازمند بیوپسی همراه با تستهای تکمیلی مانند «ایمونوفلورسانس» است. تشخیص زودهنگام توسط پاتولوژیست دهان برای کنترل این بیماریهای جدی حیاتی است.
تشخیص: نترسیدن از «نمونه برداری» (بیوپسی)
استرس دوم شما، ترس از خودِ فرآیند تشخیص است. شاید شنیده باشید که نیاز به «نمونه برداری» یا «بیوپسی از زخم دهان» است.
در کلینیک تخصصی دکتر سمانه شیرانی در تهران، این فرآیند یک تجربه بدون استرس است:
-معاینه بالینی دقیق: اولین قدم، مشاهده و لمس ضایعه توسط چشم متخصص است.
-نمونه برداری (بیوپسی): اگر ضایعه مشکوک باشد، بیوپسی تنها راه تشخیص قطعی است.
- این فرآیند یک جراحی سرپایی، بسیار کوتاه (اغلب کمتر از ۱۵ دقیقه) و تحت بیحسی موضعی کامل است.
- شما مطلقاً هیچ دردی را در حین نمونهبرداری احساس نخواهید کرد. نمونه کوچک سپس برای تحلیل میکروسکوپی ارسال میشود.
- به جای هفتهها زندگی با ترس و جستجوی اینترنتی (که اغلب اضطراب شما را بدتر میکند)، در عرض چند روز پاسخ قطعی آزمایشگاه را دریافت میکنید.
اقدام فوری: ترس را به تشخیص قطعی تبدیل کنید.
اگر ضایعهای در دهان خود دارید، بزرگترین لطف به خودتان این است که زمان را از دست ندهید. قانون طلایی دندانپزشکی میگوید: “در مورد ضایعات دهانی، شک به نفع بدخیمی است تا زمانی که خلاف آن ثابت شود.” اجازه ندهید نگرانی، زندگی شما را مختل کند. برای دریافت تشخیص قطعی از یکی از بهترین متخصصین پاتولوژی دهان در تهران، همین امروز اقدام کنید.